Doğrusuyla yanlışıyla Kürt hareketi üzerine yedi öne çıkan önerme

20.10.2024 rusencakir.com

“Kürt hareketi yine oyuna getirilecek”: Bu önermenin doğru olabilmesi için önceki çözüm sürecinde Kürtlerin oyuna getirilmiş olması gerekiyor. Halbuki böyle olmadı. Yaşanan süreçten en kârlı çıkan Kürtler oldu. Öncelikle Kürt sorununun kriminalize edilmesine son verildi. Kürtleri memnun edecek birçok adım atıldı. Ayrıca Abdullah Öcalan ve Kandil’deki PKK kurmayları meşru aktörler olarak tescil edildi. Ve nihayet 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde HDP yüzde 13.2 oy alıp 80 milletvekili kazandı. PYD/YPG Suriye’de önemli kazanımlar elde etti. Erdoğan’ın 28 Şubat 2015 Dolmabahçe Mutabakatı’nın hemen ardından masayı devirmiş olması, oyuna getirilenin kendisi olduğu sonucuna varmasındandır.

“Kürt hareketi kolay kolay oyuna gelmez”: Bu önerme doğru gibi gözüküyor ama yine de cümleye “ama” diyerek devam etmekte yarar var. Doğru gibi gözükmesinin öncelikli nedeni Kürt siyasi hareketinin çok köklü bir geçmiş ve birikime, yetişmiş kadroya ve en önemlisi güçlü ve bilinçli bir kitle tabanına sahip olması. Ama 2015’ten bu yana bu hareket çok ciddi yaralar aldı. Ülke içindeki yüzlerce kadrosu yıllarca cezaevinde tutuldu, tutuluyor; kazanılan belediyeler kayyumlar atandı; gerek Türkiye, gerekse Irak ve Suriye’deki askeri güçlere ağır darbeler indirildi ve hareketin merkezi olduğu aşikâr olan Öcalan mutlak bir tecrite tabi tutuldu. Öte yandan MHP’nin de dahil olduğu yeni iktidar koalisyonu bu dönemde gerek Kürt hareketiyle, gerekse Fethullahçılıkla mücadele ederek yeni tecrübeler edindi. Kısacası iktidar-Kürt hareketi arasındaki dengelerin epey değiştiğini kabul etmek lazım.

“Kürt hareketi iktidara yanaşmak yerine muhalif kalmalı”: Kürt hareketi 2015’ten beri bu önermeye uygun hareket ediyor ve açıkçası pek hayrını görmedi. Çok basit bir örnek: Demirtaş’ın bile “Yürü bre Kemal” diye açık çek verdiği Kemal Kılıçdaroğlu ikinci tur öncesinde Ümit Özdağ ile protokol imzalayıp içişleri bakanlığı ve MİT’i vermeyi taahhüt etti. Eskaza Kılıçdaroğlu kazanmış olsaydı, Kürtlerin seçilmesine katkıda bulunduğu bir cumhurbaşkanı döneminde Kürt düşmanlığının sona ereceğinin herhangi bir garantisi olmayacaktı. Dolayısıyla Kürtlerin muhalefeti, daha doğrusu CHP’yi kayıtsız şartsız desteklemesi devam edemez. Nitekim Özgür Özel bunun bilincine varmış olmalı ki yarın Edirne’de Demirtaş’ı ziyaret edecek, salı akşamı da kapsamlı bir Güneydoğu gezisi yapacak.

“Kürt hareketi öncelikle Öcalan’a tecritin kaldırılmasını dayatarak yanlış yapıyor”: İlk bakışta yanlışmış gibi görünen bu dayatmanın tam tersine son derece isabetli olduğunu anlamak için öncelikle Öcalan’ın aslında kendi içinde birçok farklılık barındıran bu hareketi birleştiren ilk aktör olduğunu görmek lazım. İkincisi, cuma günü yaptığımız yayında eski HDP milletvekili İdris Baluken’in “Tarafların inatlaştığı yerde Öcalan’ın ön açan bir yaklaşımı vardı” demesinde de görüldüğü gibi Öcalan bu son derece zor meselede pekala kolaylaştırıcı bir rol oynayabiliyor. Hatta bu noktada ender isimlerden biri olduğu da söylenebilir. Son olarak değişik vesilelerle Erdoğan, Bahçeli gibi iktidar yöneticilerin Öcalan’a, Kandil hatta DEM Parti’ye, özellikle de Demirtaş’a kıyasla daha pozitif yaklaştıkları düşünüldüğünde bu talebin kabulünün daha kolay olacağı düşünülüyor olmalı. 

“Kürt hareketinin Demirtaş’a ihtiyacı var”: Doğru, hatta daha ötesinde tüm Türkiye’nin Demirtaş’a ihtiyacı var. Bu başlıkla daha yeni bir yayın yaptım, oradan bir bölüm aktarmak isterim: “Ne düşünür bilmiyorum, ama artık bu inadından, bir tür kan dâvâsına dönüşmüş olan inadından vazgeçmesi Erdoğan için de hayırlı olur. Eğer gerçekten bu konuda birtakım gelişmeler yaşatmak istiyorsa ve bu anlamda da kendi iktidârını bu yolla daha güçlü bir şekilde korunaklı kılacağını düşünüyorsa, nispeten zayıf bir DEM Parti ile değil, daha güçlü bir DEM Parti ile görüşmesinin daha akılcı olduğunu düşünüyorum.” Fakat bu cümlenin ardından “Ama büyük bir ihtimalle böyle olmayacaktır” dediğimi de eklemeliyim. Erdoğan’ın Demirtaş’a olan kini biteceğe benzemiyor ama bu kinin kendisine de kaybettireceğini bir an önce fark etmesi gerekiyor.

“Erdoğan Kürt hareketiyle yakınlaşarak bölgedeki altüst oluşlara hazır olmak istiyor”: Bahçeli’nin DEM Partililere el uzatmasının öncesi ve sonrasında “iç cepheyi güçlendirme” çağrısı yapması, Erdoğan’ın da konuyu bir şekilde İsrail’in Türkiye’ye saldırı niyetleriyle ilişkilendirmeye çalışması muhalefetteki çok kişiye inandırıcı gelmiyor. Onlara göre iktidarın asıl ve belki de tek niyeti Erdoğan’ı yeniden seçtirmek. Evet, Erdoğan’ın böyle bir niyeti olduğu kesin ama öncelikli olanın, hele yegane niyetinin bu olduğunu düşünmek fazla zorlama. Zira Ortadoğu’da gerçekten çok şeyler değişiyor. 5 Kasım’daki ABD seçimlerini kim kazanırsa kazansın bu değişimin iyice hızlanacağını ve sertleşeceğini kestirebiliriz. Ve muhakkak bu dengelere bölgede dört ülkeye dağılmış Kürtlerin ve bu dört ülkede de epey etkili olan PKK/Öcalan hareketinin dahil olacağı açık. Bu nedenle Erdoğan’ın ön almak istemesi çok normal.

“Küresel güçler Kürt hareketini Erdoğan’a kaptırmazlar”: Hiç yanlışmış gibi gözükmüyor. Artık bölgesel olmanın ötesinde uluslararasılaşmış bir Kürt sorunu söz konusu. Kürtlerin yaşadığı dört ülkedeki iktidarlar bir araya gelseler bile -ki bu başlıbaşına çok zor- küresel güçlerin Kürt sorununa dahil olmasının, Kürt hareketlerine destek vermesinin önüne geçemezler. Hatırlayanlar olacaktır, geçmiş çözüm sürecinde Öcalan Ankara’ya Ortadoğu’yu birlikte şekillendirme çağrısı yapmış, kabul görmemişti. Gelinen noktada Öcalan istese de PKK’yı örneğin ABD’den uzaklaştırıp Ankara’ya yakınlaştıramayabilir. Tabii yeni dönemde bir şekilde İsrail’in de olaya dahil olacağını hesaba katmak lazım.

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

22.12.2024	CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
18.12.2024	Transatlantik: Trump Erdoğan’ı neden övdü? PYD/YPG’nin geleceği Golani’nin zor sınavı
17.12.2024	Mehmet Altan ile Türkiye’nin gidişâtı (4): Suriye’nin geleceği - CHP’li belediyelere haciz
15.12.2024	11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
15.12.2024	Murat Yetkin ile söyleşi: Meraklısı İçin Ortadoğu Kitabı
12.12.2024	Bahçeli’nin İmralı hamlesine seçmen nasıl bakıyor? Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi
10.12.2024	Transatlantik: Suriye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
08.12.2024	Hamas, Hizbullah ve Esad: İran’ın “Direniş Ekseni” tarihe karışırken
06.12.2024	Behlül Özkan ile söyleşi: 1982’deki Müslüman Kardeşler’in Hama ayaklanmasından bugüne
04.12.2024	Murat Özçelik ile söyleşi: Türkiye Suriye’de ne yapabilir? Ne yapmalı?

22.12.2024		CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı