İlk izlenimler: Irak Kürdistanı’ndaki Türkiye realitesi

22.01.2013 Vatan


TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/1

İlk izlenimler: Irak Kürdistanı’ndaki Türkiye realitesi

En son 2004 yılında, PKK’dan yeni ayrılmış olan Osman Öcalan ve arkadaşlarıyla söyleşi yapmak için gelmiştim Irak Kürdistanı’na. Foto muhabiri arkadaşım İlker Akgüngör ile Habur’dan Zaho’ya geçmiş, karayoluyla Süleymaniye’ye gitmiştik. İşgal ve savaş sürüyordu. Aklımda en çok, yol boyu sık sık karşımıza çıkan güvenlik kontrolleri, bir de yoksulluk görüntüleri, ayrıca karmaşa ve belirsizlik hissi kalmış.
9 yıl sonra yine İlker ile bambaşka bir Kürdistan’la karşılaştık. Güvenlik önlemleri sürüyor ama gevşemiş; karmaşa azalmış, yoksulluğun yerini refah ve kalkınmanın, hatta lüks tüketimin görüntüleri almış. En önemlisi, belirsizlik büyük ölçüde ortadan kalkmış. Şöyle ki ilk iki günün izlenimlerinden şu sonucu çıkarabilirim: Irak Kürtleri acele etmemekle birlikte attıkları her adımla bağımsızlığa daha fazla yaklaşıyorlar. İlginç olan, bağımsız devlet yolunda Türkiye’ye çok güvenmeleri, Türkiye deyince de Diyarbakır’dan çok Ankara’yı, ama en fazla da İstanbul’u düşünüyor olmaları.

Her yerde Türkiye ve Türkler

Bu sefer Cumartesi’yi Pazar’a bağlayan gece İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan, tıkabasa dolu bir Airbus’la, THY ile Erbil’e uçtuk. Son derece modern ve tabii ki Türk şirketlerin inşa etmiş olduğu Erbil Havalimanı’ndan aynı ölçüde modern, Koç Grubu’nun işlettiği Divan Oteli’ne geçtik.
Bindiğimiz ilk takside şoför, buralarda hayli popüler olan Radyo Dewran’ı dinliyordu ve buradan Mahsun Kırmızıgül bize Türkçe “yıkılmadım, ayaktayım” diye sesleniyordu. Unutmadan, Türkçe, Kürtçe ve Arapça müzik yayını yapan Radyo Dewran’ın Fethullah Gülen hareketine ait olduğunu not edelim. Irak Kürdistanı’nda ilk okulu 1994’te açmış olan cemaatin bugün burada 30’a yakın okulu bulunduğunu, bunlarla ilgili röportajımızı ilerki günlerde yayınlayacağımızı da duyurmuş olalım.
İlk iki gün boyunca Kürt ve Kürdistan realitesini daha iyi anlamak için attığımız her adımda, yaptığımız her görüşmede Türk ve Türkiye realitesiyle karşılaştık. Irak Kürdistanı’nın Türkiye ile, Irak Kürtlerininse Türkiye’de sadece Kürtlerle değil herkesle yoğun bir ilişki içinde olduğunu veya olmak istediğini gördük. Ama potansiyeli hayli yüksek olan bu ilişkinin çeşitli nedenlerle dört dörtlük yaşanamadığı da muhakkak.

“Kuzey Irak” neresi?

Neden diye sorulacak olursa, galiba öncelik önyargı, tabu, kaygı ve vehimlerde. Örneğin daha isimlendirmede ciddi sorunlar yaşanıyor. Bilindiği gibi Türk kamuoyu ve devlet, bu bölgeyi hep coğrafi olarak tanımlamak istedi ve adını “Kuzey Irak” koydu. Ancak Irak Kürtleri, “Kuzey Irak” adlandırmasından son derece rahatsız oluyor ve bunu bir tür hakaret olarak görüyorlar. “Eğer” diyorlar “illa coğrafi yönle tanımlayacaksanız buraya ‘Güney Kürdistan’ deyin!”
İdari olarak bu bölgenin resmi adı “Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi”. Medyamız ve devletimiz ise bunun yerine “Irak Bölgesel Kürt Yönetimi” demekte ısrar ediyor. Garip olan, daha adını bile tam olarak söyleyemediğimiz bu yapıyla nerdeyse “stratejik” olarak tanımlanabilecek ekonomik ve siyasi ilişkiler geliştiriliyor.

Bu ürkekliğin ardında üç temel kaygı var:
1) PKK’nın Kandil’de üslenmiş olması;
2) Kürdistan tanımlamasının ister istemez Türkiye’nin bir bölümünü de içeriyor olması;
3) Irak’ta bağımsız bir Kürt devletinin oluşması halinde bunun birleşik bir Kürdistan’ın temellerini atacağı, dolayısıyla Türkiye’nin de bölünmesini tetikleyeceğine dair kaygılar.
Bu kaygıların ne derece isabetli olduğunu ilerki bölümlerde tartışacağız.

Yarın: Kerkük izlenimleri

Dizi:

TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/7   
İmralı-Kandil denklemini doğru kurmadan barış hayal
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/6   
Yeni İmralı sürecinin yolu Irak’tan geçmek zorunda
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/5   
Şemdinli’de aslında Türk-İran savaşı yaşandı
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/4   
Söyleşi: PKK çok yoruldu, komple çözüme hazır ve Öcalan’ı dinler - Osman Öcalan
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/3  
Gülen cemaati 19 yıldır Irak Kürdistanı’na hizmet götürüyor
TÜRKLERİN KUZEYİ, KÜRTLERİN GÜNEYİ/2   
Söyleşi: “Bağımsız Kürt devleti kaçınılmaz bir gerçek. Türkiye’nin bundan tedirgin olması gerekmez” - Kerkük’ün Kürt valisi Dr. Necmeddin Kerim

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

02.02.2025	İmamoğlu mu, Yavaş mı, ikisi birden mi yoksa hiçbiri mi?
30.01.2025	Suat Toktaş gazeteci olduğu için tutuklandı
29.01.2025	Transatlantik: Rusya-Suriye ilişkileri | Trump'ın Ukrayna politikası | Gazze ateşkesinde son durum
26.01.2025	Çözümsüzlük için Kandil’den medet ummak
24.01.2025	Haftaya Bakış (251): Grand Kartal Otel faciası | Özdağ tutuklandı | Ayşe Barım gözaltına alındı | İkinci İmralı ziyareti
23.01.2025	Diyarbakır yeni çözüm sürecini tartışıyor | Serra Bucak, Vahap Coşkun, Mehmet Kaya ve Nahit Eren değerlendirdi
22.01.2025	Transatlantik: Trump nasıl başladı? | Unuttuğumuz Suriye | Gazze ateşkesi
19.01.2025	Bir türlü başlayamayan Erdoğan-İmamoğlu savaşı
19.01.2025	Eski PKK yöneticisi Nizamettin Taş: “Kürtler açısından önemli olan PKK’nin silah bırakması değil Suriye’deki kazanımların korunması”
17.01.2025	Haftaya Bakış (250): Boğaziçi direnişinin 1000.günü | CHP'nin iktidara cevabı | Yeni çözüm sürecinin gidişatı

02.02.2025		İmamoğlu mu, Yavaş mı, ikisi birden mi yoksa hiçbiri mi?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı